I ciavatin
Dit lied zongen we vroeger.
Het behoort niet tot ons actief repertoire.
Tekst en Muziek: Canti di lavoro e sul lavoro
Bewerking Muziek: Luc Wynants
Taal: Piemontees
Land: Italië
Continent: Europa
In de 19de eeuw begon men op de Povlakte in Italië met grootschalige rijstteelt. In de 20e eeuw werden de productiemethoden zo geperfectioneerd dat Italië al zijn Europese concurrenten in de schaduw zette. De Povlakte betaalde echter nog tot in de jaren '50 een hoge sociale prijs voor de aanwezigheid van de rijstindustrie, die slechts voor een klein deel van de bevolking welvaart bracht. In de laagste bevolkingsgroepen heerste grote materiële nood vanwege de hongerlonen waarvoor men op de rijstvelden werkte. Het lot van deze risolari (seizoenwerkers) en de mondine (onkruidwiedsters) was het onderwerp van talrijke volksliederen.
Dit lied is een protest tegen het inhuren van goedkope seizoenwerkers die van het rijst verplanten niets terechtbrengen en een bedreiging zijn voor de job van de bevoegde landarbeiders.
Refrein (solo)
Refrein:
I ciavatiin e i müradur
a l'àn cumprase 'l canal Cavur
Saviu pi nèèn che cosa fé
a l'àn bütase co lur a mundé
Mundavu a la moda dal so pais
lasavu l'erba e sciancavu 'l ris
Alé aléé 'nduma a balé
l'uma la Merica 'nans a daré
E viàute fie si völ' carafé
a la casinha l'év' mach d'andé
i munte d'zura al primo pian
e la carafa l'è finha duman
Refrein
Schoenlappers en metselaars
zijn aan het Cavourkanaal(*) komen opdagen.
Ze wisten niet meer wat te doen (= ze vonden geen werk meer?)
en zijn ook aan het verplanten van rijst geslagen.
Ze deden dat zoals ze in hun dorp gewoon zijn,
ze lieten het gras staan en trokken de rijstplanten eruit.
Komaan, komaan, laten wij gaan dansen...
Amerika (= rijkdom?) ligt voor én achter ons.
En jullie, meisjes, als jullie willen vrijen(**),
ga dan naar de boerderij,
daar op de eerste verdieping,
kunnen jullie vrijen tot morgen.
(*) Het Cavourkanaal verbindt de rivier Ticino met de rijstvelden van Piëmont
(**) ‘carafé’ of ‘Caraffare’ in het Italiaans betekent meer dan waarschijnlijk "vrijen", maar is niet te vinden in een woordenboek.
2006-01-01: onzeker
2007-02-12: duiding en vertaling toegevoegd
Eerste internet publicatie: 01/01/2006. Laatste wijziging: 12/02/2007